Kara delikler, yerçekiminin ışığı bükecek, uzayı bükecek ve zamanı bozacak kadar güçlü olduğu garip bölgelerdir.
Bilimsel olarak; Kara delik, astrofizikte, çekim alanı her türlü maddesel oluşumun ve hatta ışığın bile kaçmasına izin vermeyecek derecede güçlü olan, kütlesi büyük bir kozmik cisimdir.
Kara delikler, uzaydaki en garip ve en büyüleyici nesnelerden biridir.
Albert Einstein, genel görelilik teorisiyle ilk olarak 1916'da kara deliklerin varlığını öngördü. "Kara delik" terimi, yıllar sonra 1967'de Amerikalı astronom John Wheeler tarafından icat edildi. Onlarca yıllık kara deliklerin yalnızca teorik nesneler olarak bilinmesinin ardından keşfedilen ilk fiziksel kara delik 1971'de tespit edildi.
Şimdiye kadar gökbilimciler üç tür kara delik belirlediler:
1 - Yıldız Kaynaklı Kara Delikler, devasa kütleli yıldızların yerçekimsel kuvvetlerinden kaynaklı çökme nedeniyle oluşur. 5 ila 10 güneş kütlesi arasında bir kütleye sahip olabilirler.
2 - Süper Kütleli Kara Delikler (SMBH) Kara deliklerin en büyükleridir. Milyarlarca güneş kütlesi büyüklüğünde olabilirler. Çoğunlukla galaksiler, galaktik merkezlerinde bir süper kütleli kara delik bulundururlar. Samanyolu Galaksisi'nin galaktik merkezindeki süper kütleli kara deliğin Sagittarius A* olduğu düşünülmektedir.
3 - Orta Kara Delikler yakın zamanlarda keşfedilmiş olup, kütleleri 100 güneş kütlesi ile 10.000 güneş kütlesi aralığında değişir.
Solucan Delikleri
Genel görelilik evrendeki kara deliklerin birbirleriyle bir şekilde irtibat halinde olduklarını göstermektedir. Bu yapıda kara delikleri birbirlerine bağlayan koridorlar alışılmış adıyla solucan delikleri veya nadir kullanımıyla Einstein-Rosen delikleri olarak belirtilmektedir.
Düşünceye göre, kara delikler bir başka evrene açılmaktadır veya bu ikinci evrene geçiş kapılarıdır.
Kara delikleri birbirine bağlayan söz konusu koridorlar bir elmanın içindeki kurdun yolunu andırır biçimde düşünüldüğünden, söz konusu koridorlara “solucan deliği” adı verilmiştir.
Evrende pek çok kara deliğin var olduğu göz önünde bulundurulduğunda, uzayın birbiri içine geçmiş sayısız tünellerden oluştuğu sonucuna varılır.
Zaman ve ışık yılı uzaklıklarını hiçe sayarak Kozmosda “zıplama”lara olanak veren bu solucan delikleri bilimkurgu yazarlarına esin kaynağı olmuştur.
Kozmosun tünellerle dolu bu yapısı genel görelilik tarafından doğrulanmakla birlikte, astrofizik bağlamda, pratikte bu tünellerdeki yolculuklar şimdilik imkânsız gibi görünmektedir; Çünkü günümüz teknolojisinde, bu kadar yüksek bir çekim gücüne karşı koyabilecek ve bu baskıya dayanabilecek düzeyde uzay araçları üretilemiyor.
Kaynaklar:
https://www.space.com/
https://tr.wikipedia.org/
https://www.nasa.gov/
Comments